Thầy Nhất Hạnh trả lời câu hỏi của các thiền sinh về vấn đề Hòa bình

Trong tình trạng“lửa cháy mười phương“ như hiện nay, người Tiếp Hiện chúng ta thường trăn trở với câu hỏi: „Mình phải làm gì? Mình phải hành động như thế nào để có thể đóng góp một cách tích cực cho nền hòa bình trên thế giới?“. Sau đây là câu trả lời của Thầy chúng ta khi được hỏi về vấn đề hòa bình trong một buổi vấn đáp với các thiền sinh.

Con người phải làm thế nào để đem lại hòa bình trên thế giới?

Chúng ta phải bắt đầu ở chính mình. Chúng ta phải học làm thế nào để trở thành hòa bình. Ta phải làm cho thân , cảm thọ và tri giác của mình có bình an. Cách ta suy nghĩ, cách ta nói năng phải có bình an. Nếu làm thành công thì ta có thể tạo cảm hứng cho người khác cũng làm được như vậy. Và thế giới sẽ được bình an.

Nếu có nhiều sự căng thẳng, sự đau nhức trong thân thì ta sẽ không có bình an. Chúng ta phải thực tập để làm thư giản sự căng thẳng và làm dịu đi sự đau nhức trong thân thì ta sẽ có nhiều bình an hơn.

Nếu trong ta có những cảm xúc như sự giận dữ, sự sợ hãi hay bạo động mà ta biết cách thực tập như sử dụng hơi thở hay bước chân để làm lắng dịu những cảm xúc đó thì ta sẽ có bình an. Chúng ta phải ăn uống như thế nào để thân ta không bị xáo trộn. Chúng ta phải đọc sách và tạp chí nào, phải xem những phim nào không tưới tẩm hạt giống của bạo động, sợ hãi, giận dữ và tuyệt vọng trong ta. Đó là sự thực tập hòa bình. Chúng ta phải rất  cẩn thận! Ta không nên tiêu thụ những thứ gì mà trong đó có bạo động, sự giận dữ và sự sợ hãi như những trò chơi điện tử, sách báo hay phim ảnh. Như vậy ta sẽ không có bình an và thế giới sẽ không có hy vọng được bình an. Trước tiên chúng ta phải thực tập là hòa bình để thế giới có được hòa bình. Vì vậy chúng ta có câu:“Tâm bình thế giới bình.“

Thưa thầy con nghĩ tăng thân chúng con nên sử dụng những phương thức đi ra ngoài luật lệ như là dùng thân mình làm những tấm lá chắn để thức tỉnh con người và để chấm dứt chiến tranh và bạo động trên thế giới.

Tôi nghĩ tốt hơn là mình nên trở thành những tấm gương để người khác noi theo. Mình xây dựng một đoàn thể trong đó có bình an, có tình huynh đệ. Đoàn thể của mình thể hiện được hòa bình và tình huynh đệ thật sự. Mình tiêu thụ như thế nào để có thể bảo vệ được môi trường. Mình nói và nghe như thế nào để không có sự chia rẽ và giận dữ trong đoàn thể. Mình sống một cách giản dị và có hạnh phúc. Tôi nghĩ đó là phương pháp xây dựng hòa bình nhanh nhất, tại vì mình cho người khác thấy rằng hạnh phúc có thể có được mà không cần phải có nhiều tiền hay nhiều vũ khí tức những thứ mà người ta cho là cần thiết để có thể sống còn. Đoàn thể của mình lành mạnh, lành mạnh cho mình và lành mạnh cho thế giới. Chúng ta sống như thế nào để có một tương lai.

Chúng ta làm gương cho những người khác tới quan sát và họ có thể học hỏi nơi đoàn thể của mình. Họ đang chạy theo danh vọng, quyền hành, tiền bạc và sắc dục nhưng họ không có hạnh phúc. Những thứ đó tàn hại thân và tâm của họ, tàn hại môi trường, tạo nên nhiều giận dữ và bạo động trong xã hội. Khi thấy lối sống của chúng ta họ sẽ thức tỉnh và thay đổi. Lối sống của mình, đoàn thể của mình là một bài pháp thoại cho họ. Với một đoàn thể như vậy chúng ta có thể thực tập giáo dục hòa bình. Chúng ta có thể tới nhiều nơi để nói với những người khác một cách cụ thể rằng: Đây là lối sống để có được hạnh phúc mà không cần phải tạo ra bạo động và thèm khát trên thế giới.

Chúng ta phải xây dựng hàng chục đoàn thể như vậy. Thật ra ở Làng Mai chúng tôi đang làm công việc đó. Bắt đầu từ một đoàn thể thực tập chánh niệm, chúng tôi thành lập thêm một cái, rồi một cái nữa… Chúng tôi tổ chức những khóa tu ở những trung tâm tu tập. Người ta tới với chúng tôi để thực tập con đường hòa bình, thực tập sống đời sống giản dị và có chánh niệm. Sau đó họ trở về nhà và lập tăng thân. Hàng ngàn tăng thân đã được thành lập bởi những thiền sinh, và công việc đó đang tiếp tục lan rộng. Đó là con đường bất bạo động. Chúng ta không cần dùng cái chết để có thể gởi ra thông điệp. Trái lại chúng ta cần phải sống để tiếp tục công việc. Mình có thể vào tù và tiếp tục chống đối. Nhưng chống đối không phải là cách hay nhất. Dù có chống đối mạnh mẽ đi nữa thì mình cũng không giúp được cho người khác chuyển hóa được sự sợ hãi, sự giận dữ, sự thèm khát của họ. Chỉ cho họ một con đường bằng một cách thức thật dễ thương cùng với sử dụng ái ngữ và lắng nghe thì mình mới có thể giúp cho họ thức tỉnh để họ chọn con đường khác thay vì đi theo con đường cũ của bạo động, chia rẽ và kỳ thị. Đó là mình hạnh động thật sự chứ không thụ động.

Xây đựng tăng thân, sống theo Năm Giới, thực tập tiêu thụ có ý thức, thành lập những gia đình, những đoàn thể có hạnh phúc và giúp cho những người khác cũng làm được như vậy. Tôi nghĩ đó là phương pháp để đem lại hòa bình cho thế giới.

Mình tập viết một lá thư tình thay vì viết một lá thư chống đối. Ví dụ như mình muốn viết thư cho ông dân biểu hay cho ông tổng thống của mình, nếu mình chỉ viết một lá thư chống đối thì ông ta sẽ không thay đổi gì đâu. Nhưng nếu mình viết một lá thư tình nói rằng:“Kính thưa ông tổng thống, kính thưa ông dân biểu, chúng tôi biết ông có rất nhiều khó khăn và đau khổ. Ông muốn thực hiện giấc mơ của mình để giúp cho dân, cho nước nhưng ông chưa thể làm được. Chúng tôi hiểu, nên chúng tôi xin đề nghị vài điều…“ Trong bức thư mình giúp cho ông ta nhận diện được sự sợ hãi, sự giận dữ, sự thèm khát trong ông. Nó đã ngăn không cho ông thực hiện được giấc mơ của ông. Khi đọc lá thư, ông ta có thể nhờ vào tuệ giác của mình mà chuyển hóa. Nếu mình chỉ biết viết một lá thư chống đối thì nó sẽ không có được tác dụng như vậy. Mình phải học cách viết một lá thư tình để giúp cho người kia hiểu được chính họ và thay đổi. Đó là hòa bình.

Kính bạch Thầy con cũng muốn tiếp xúc với thế giới bên ngoài. Nhưng khi theo dõi tin tức hàng ngày con cảm thấy những hạt giống của sự tuyệt vọng, sự bất lực trong con được tưới tẩm. Con phải thực tập như thế nào để xử lý vấn đề đó?

Đừng nghe tin tức nhiều quá! Tôi không còn đọc báo nữa. Tại sao phải nghe tin tức nhiều lần trong ngày? Nếu có những tin vui thì không ai thông báo cho chúng ta cả.

Có thể vì trong tâm mình có sự cô đơn, trống trải nên mình cần biết những gì đang diễn ra trên thế giới với hy vọng là có một việc tốt xảy ra. Nhưng sự thật thì những việc xảy ra hầu như đều là không tốt. Hàng ngày chúng ta nghe tin tức nói về giết chóc, chiến tranh, bạo động. Không riêng những nhà báo thôi mà có rất nhiều người chỉ toàn loan ra tin tức xấu. Vì vậy chúng ta cần phải đóng cửa lại và đừng nghe tin tức nhiều quá.  Chúng ta cần để thì giờ gieo trồng bình an và từ bi trong ta.

Phần lớn bạo động trên thế giới là kết quả của sự kỳ thị. Người ta không chấp nhận được nhau vì con người có những lối suy nghĩ, có những cách hành xử khác nhau. Chúng ta có những ý niệm khác nhau về “tốt và xấu“ và đánh giá người khác dựa trên những ý niệm đó. Có rất nhiều sợ hãi, giận dữ và nghi ngờ trên thế giới. Chúng ta sát hại lẫn nhau vì sợ rằng nếu mình không giết người kia trước thì người kia sẽ giết mình. Bạo động bắt nguồn từ sự sợ hãi và sự nghi ngờ.

Nếu để thì giờ gieo trồng thêm hiểu và thương, giúp làm giảm bớt sự nghi ngờ, sự sợ hãi và sự giận dữ trên thế giới thì ta đã giúp được cho thế giới. Là một nhà giáo hay một nhà báo chúng ta có thể thực tập như thế nào để giúp cho con người trở nên bao dung hơn, hiểu biết hơn, từ bi hơn. Đó là việc chúng ta có thể làm được mỗi ngày.

Là một nhà báo, mình phải tường thuật một vài biến cố bạo động. Nhưng mình có thể viết bài phóng sự đó như thế nào để không tưới tẩm thêm hạt giống của sự giận dữ, sự sợ hãi và sự tuyệt vọng trong lòng của những đọc giả. Mình có thể trình bày những gì đang thật sự xảy ra, nhưng trong lúc viết bài phóng sự mình có thể giúp đọc giả  hiểu được tại sao những biến cố đó lại xảy ra. Người ta đọc bài phóng sự của mình và trở nên hiểu biết hơn, có từ bi nhiều hơn. Là một nhà báo mình có thể giúp làm giảm bớt năng lượng của sự giận dữ, sự sợ hãi và kỳ thị trên thế giới.

Mỗi người trong chúng ta đều có thể làm một cái gì đó trong đời sống hàng ngày của mình để giúp làm giảm thiểu sự hiểu lầm, sự kỳ thị, sự sợ hãi, sự giận dữ và bạo động trên thế thế giới. Thay vì khổ đau vì cái quả thì chúng ta hãy chăm sóc cho cái nhân!